Wat is een stilleven precies?
Stilleven schilderijen en -foto’s bestaan al eeuwen. De kans is dus groot dat je er al eens een gezien hebt. Echter is het voor velen onbekend wat er allemaal achter een stilleven foto schuilt, het is namelijk veel meer dan een foto van een fruitschaal. Zo heeft ieder onderwerp in het beeld een betekenis, en vertelt het geheel zo een verhaal.
In dit beknopte artikel lees je meer over de verschillende stijlen stilleven, wat verschillende objecten (kunnen) betekenen en hoe je dit zelf kunt toepassen.
In een notendop: een stilleven foto is een afbeelding van levenloze objecten waarbij er strenge controle op compositie en belichting is.
De juiste compositie
Fotografen en kunstenaars spenderen ruim de tijd aan de samenstelling van een stilleven. Dit kan oplopen tot meerdere dagen. Dit oog voor detail spreekt zichzelf enigszins tegen; alles moet op de perfecte plek met de perfecte belichting staan, maar het moet er natuurgetrouw en onbewerkt uit zien. Hoe je dit zelf kunt toepassen lees je straks.
Geschiedenis van stilleven
Onze over-over-overgrootouders waren hoogstwaarschijnlijk al op de hoogte van stilleven schilderijen. Al in het romeinse rijk werden stillevens geschilderd, echter draagt de kunststijl pas sinds de 17e eeuw zijn huidige naam.
In de gouden eeuw kende stilleven kunst zijn absolute hoogtepunt in populariteit, daarom dateren veel beroemde stilleven schilderijen uit de 17e eeuw.
Soorten stilleven en betekenis van voorwerpen
Er zijn allerlei verschillende stijlen stilleven. Zie deze als algemene richtlijnen, niet als regels.
- Banketje: een doorsnee maaltijd;
- Bloemstilleven: normale bloemen;
- Fruitstilleven: normaal fruit;
- Jachtstuk: geschoten wild;
- Markt- en keukenstukken: verse producten zoals groente en vlees;
- Muziekinstrumenten: muziekinstrumenten;
- Overwinningsstilleven: schriften, luxes zoals alcohol en broden;
- Pronkstilleven: bezitten en tropisch fruit;
- Religieus: bijbels en religieuze objecten;
- Schijnbedrieger: dagelijkse voorwerpen;
- Toebackje: (bij wijze van spreken) alles wat je op een tapas menukaart kunt vinden.
- Vanitas: botten, uitgebrande kaarsen, vergane meubels;
- Wetenschapsstilleven: wetenschappelijke gebruiksvoorwerpen;
Maar wat betekenen al deze objecten voor het verhaal dat de kunstenaar wil vertellen? Ieder voorwerp kan meerdere betekenissen hebben afhankelijk van wie het interpreteert. Neem de onderstaande betekenissen dan ook niet al te letterlijk.
- Bijzondere bezitten en -vruchten = welvaart
- Boeken, wereldbol = verstand, wetenschap
- Doorsnee maaltijd = rijkdom, zuinig zijn
- Gewone bloemen = waardering voor de schepping
- Gewone vruchten = vruchtbaarheid
- Schedels, dode bloemen, omgevallen glazen = de dood
- Vis, brood, bier, documenten = economie, vlijt, zuinigheid
Stilleven fotografie
Stilleven fotografie is voor beginners tot ambitieuze fotografen een perfecte uitdaging omdat je er alle tijd voor kunt nemen. Hierdoor kunnen beginnende fotografen spelen met belichting en compositie, en ervaren fotografen hun kennis de vrije loop geven. Hieronder een aantal tips voor de perfecte stilleven foto.
- Gebruik natuurlijk licht. Een lichte kamer is hiervoor perfect. Is de zon te fel? Speel dan met gordijnen tot je de perfecte hoeveelheid licht hebt gevonden.
- Gebruik je toch liever een lamp? Kies dan voor een donkere ruimte, zodat je alle controle hebt over het licht. Hierdoor heb je de meeste kans op een natuurlijk resultaat met onnatuurlijke belichting.
- Voor een begrijpelijk verhaal en een natuurlijke compositie, zet je objecten in een logische volgorde een voor een neer. Eerst het glas, dan de fles wijn, dan de kurkentrekker, dan de servet.
- Speel met de belichting. Onze ogen neigen om als eerste naar lichte vlakken te kijken. Dat wetende, kun je anderen door je foto leiden door de lichte vlakken natuurlijk over te laten lopen naar de donkere delen.
Printen van een stilleven
Je hebt een aantal prachtige stilleven foto’s genomen en wilt deze het liefst direct aan de muur hangen? Kies dan voor het juiste materiaal! Je wilt je foto’s laten stralen, maar niet letterlijk laten reflecteren. Je hebt niet uren aan belichting besteedt om vervolgens reflecties in je foto te zien. myposter raadt de volgende materialen aan:
- Hahnemühle papier is een geweldige optie voor stilleven foto’s. Dit matte, handgemaakte papier geeft kleuren perfect en natuurgetrouw weer. Omdat het papier licht mat is, zul je geen last hebben van reflecties.
- Aluminium dibond is een alternatieve optie. Het glanst niet en geeft een robuuste uitstraling. Dit is aan te raden voor moderne stilleven foto’s.
- Een stilleven foto op canvas is net zo goed een perfecte optie. Er is een reden waarom dit materiaal al eeuwen gebruikt wordt; het geeft kleuren strak en klassiek weer.
